Dennenbloedzwam

Ooit, zo begint ieder sprookje, waren de Waddeneilanden kaal en vrijwel onbewoond. De weinige mensen die de eilanden wel als thuishaven beschouwden ontdekten na iedere zuidwesterstorm dat de dorpskern bedekt was met een laag stuifzand. In 1911 was de maat vol en Staatsbosbeheer begon met de aanplant van ontelbare zeedennen (Pinus pinaster). Voor dennen werd gekozen, omdat ze in staat waren diep te wortelen en mede daardoor werd het zand vastgehouden. Intussen is de kijk op de maakbaarheid van de natuur veranderd en worden de exotische zeedennen gekapt om plaats te maken voor inheemse soorten.
Maar bij dennen horen soms organismen die zich aan deze specifieke familie hebben aangepast en eentje daarvan is de dennenbloedzwam (Stereum sanguinolentum). Deze dennenbloedzwam bestaat uit dunne, viltige, golvende of kroezende, waaiervormige hoedjes (tot 15 millimeter afstaand), van okergeel tot bruinrood gezoneerd, met witte groeirand. Na beschadiging verkleurt deze soort opvallend rood ('bloedend'). Na verloop van tijd zal dit verkleuren tot donkerbruin. De dennenbloedzwam wordt niet als eetbaar beschouwd. Hij geurt onopvallend.

De dennenbloedzwam is een zeer algemene soort. Hij groeit op dood of verzwakt hout van naaldbomen op zandgronden, vooral op dennen, fijnsparren en lariks. Kan het hele jaar door gevonden worden.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Stereum, is afkomstig uit het Ougrieks, waar stereos (στερεός) 'stevig' betekent. Inderdaad is deze zwam behoorlijk taai en lastig te ontmantelen. Het tweede deel, sanguinolentum, is een combinatiewoord uit het Latijn: sanguis betekent 'bloed' en -olentus is een achtervoegsel (een suffix), dat 'vol van' of 'rijk aan' betekent. Samen is dat dus '(zit) boordevol bloed'.

Dennen zijn over het algmeen niet erg blij met deze meeëter. Dennenbloedzwam veroorzaakt namelijk zowel bruinrot als witrot op coniferen. Het belangrijkste zichtbare symptoom is de verkleuring met rode strepen. Witrot veroorzaakt een uitgebreid verval als gevolg van wonden (houtkap, ontschorsen, snoeien). Witrot veroorzaakt een geleidelijke afname van cellulose naarmate het verval de boom blijft beïnvloeden. De witrotschimmels consumeren de segmenten cellulose die vrijkomen tijdens het verval even snel als ze worden geproduceerd. Witrot staat ook bekend als 'wondrot van sparren' en is zichtbaar wanneer de sporen open wonden op de gastheer creëren.

Bij bruinrot breken schimmels cellulose en hemicellulose af en blijft enkel het bruine lignine over. Het aangetaste hout krijgt daardoor een bruine kleur en een brosse structuur. Het breekt kubusvormig en bruinrot wordt dan ook vaak kubiekrot genoemd. Ernstig aangetast hout kun je zelfs tussen de vingers tot poeder wrijven.

Met het verdwijnen van de meeste dennen op de Waddeneilanden zal ook de dennenbloedzwam wat in de verdrukking komen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten