Bittere kaaszwam

De bittere kaaszwam (Postia stiptica) heeft in ons land een wat vreemde verspreiding: de soort komt vooral voor in het oosten van het land en lijkt bovendien een voorkeur te hebben voor de kustgebieden. Kennelijk houdt de bittere kaaszwam niet van zware zeeklei, maar naaldbomen houden daar ook niet echt van en juist daarop groeit de bittere kaaszwam. Naaldbomen houden weer niet van de bittere kaaszwam, want die veroorzaakt bruinrot op dood materiaal.

[Image: Natalia Demchenko - Bittere kaaszwam]

Het vruchtlichaam van de bittere kaaszwam is waaiervormig of hoedvormig met een sponzige structuur. Individuele hoeden zijn tot 12 centimeter breed met een meestal glad oppervlak en met een ietwat getande rand. De onderzijde heeft soms kleine poriën, een structuur die mycologen poroïd plegen te noemen. De kleur van de hoed is ivoorwit.

Bittere kaaszwammen leven solitair of in groepen. Het is immers maar net waar de sporen terecht gekomen zijn.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Postia, is afgeleid van het Latijnse woord positus, wat perfect naar het Nederlandse woord 'positie' vertaald kan worden. Het tweede deel, stiptica, kunnen we herleiden tot het Oudgriekse woord stuptikós (στυπτικός), wat 'samentrekken' betekende. Er werd ooit gedacht dat (een extract van) de bittere kaaszwam het bloeden zou kunnen stelpen.

De bittere kaaszwam heeft een sterke zwammige en ietwat zurige geur. Mocht je hem even willen proeven dan ontdek je al snel waarom hij de naam bittere kaaszwam draagt: deze soort is namelijk enorm bitter. Zo bitter zelfs dat hij alom oneetbaar wordt geacht.

Er is maar weinig belangstelling van de wetenschap voor de eventuele effecten van de bittere kaaszwam op het menselijk lichaam. Een onderzoek bracht aan het licht dat een extract van de bittere kaaszwam diverse vervelende bacteriestammen wist te doden (However, complete inhibition of bacterial growth was seen for Postia stiptica)[1].

Een ander onderzoek toonde aan dat een extract van de bittere kaaszwam een beperkt vaatvernauwend effect heeft[2]. In de medische wereld noemt men dat een ACE-remmer. Het zijn medicijnen die de werking van een bepaald enzym, het angiotensine-converterend enzym (ACE), in de weefsels en het bloedplasma remmen. Ze worden bijvoorbeeld voorgeschreven bij gevallen van hoge bloeddruk en chronisch hartfalen. Maar heb ik niet zo heel veel vertrouwen in het vakblad waarin dit onderzoek werd gepubliceerd.

[1] Tamraker et al: Antibacterial activity of Nepalese wild mushrooms against Staphylococcus aureus and Propionibacterium acnes in Journal of Wood Sciences - 2017. Zie hier.
[2] Bang et al: Wild Mushrooms in Nepal: Some Potential Candidates as Antioxidant and ACE-Inhibition Sources in Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine - 2014. Zie hier.