Echte kopergroenzwam

Geef het maar toe: bij het zien van de afbeelding van de echte kopergroenzwam (Stropharia aeruginosa) dacht je heel even dat het een vliegenzwam was, waarbij de kleur via Photoshop moest zijn aangepast.

[Image: Geertje Geertsma - Echte kopergroenzwam]

De echte kopergroenzwam heeft een slijmerige, kleverige hoed die varieert in doorsnede van twee tot zeven centimeter. De vorm daarvan is in eerste instantie klokvormig, later wat meer gewelfd. Er ontstaat vaak een brede, stompe umbo ('schildknop'). Het oppervlak is diep blauwgroen en versierd met witte vlokken. Tijdens het verouderingsproces verkleurt de hoed vanuit het centrum naar okergeel. De lamellen van deze soort zijn bleek grijs, maar zullen later verkleuren tot zwart met een zweem van purper. De witte steel is naar verhouding behoorlijk lang en heeft een gelijkblijvende dikte. Deze soort heeft een delicate fijn gestreepte ring.

De echte kopergroenzwam is sapotroof op strooisel in zowel naaldbossen als loofbossen met als gevolg dat je hem in het hele land zou kunnen aantreffen. Hij leeft solitair of in kleine groepjes op vooral zandgrond van de zomer tot de herfst.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Stropharia, is te herleiden tot het Oudgriekse woord stróphos (στρόφος), wat 'touw' betekende. Je moet het dan zien als een 'riem, gemaakt van touw' en het verklaart de ring om de steel die dit geslacht kenmerkt. Het tweede deel, aeruginosa, is Latijns. In die taal betekende aerūgō 'roest van koper', want aes betekende ooit 'koper' of 'brons'. Het roesten van koper levert de bekende groene kleur op en heeft ooit de naam verdigris gekregen. Letterlijk is dat 'groen van Griekenland'.

Het vlees van de echte kopergroenzwam is vrij dik, bleek blauwig-wit (of wittig-blauw) met een onopvallende geur. Het is tijd om te onderzoeken of je van de echte kopergroenzwam culinair kunt genieten. In vele veldgidsen, die in Noord-Amerika zijn gepubliceerd, wordt de echte kopergroenzwam gezien als giftig, al weet men niet te melden hoe giftig de soort is, welke negatieve effecten van het consumeren je kunt verwachten of zelfs welke giftige stoffen in deze paddenstoel verstopt zitten. In Europa staat in sommige veldgidsen vermeld dat de echter kopergroenzwam eetbaar is, maar dat deze soort niet echt smakelijk is. Hij heeft namelijk een wat vreemde pittige smaak. Persoonlijk denk ik: better safe than sorry.

Maar toch, hoe kan het dat men op het ene continent denkt dat de echter kopergroenzwam giftig is, terwijl men op het andere denkt dat hij eetbaar is. Het is mogelijk dat de soort op het ene continent geëvolueerd is naar meer of minder giftigheid. Slechts een enkele mutatie kan dat gevolg al hebben.