Kleverig koraalzwammetje

'Het lijken wel handjes,' zo reageerde iemand ietwat luguber op de prachtige foto van Lisette Westers. Het kleverig koraalzwammetje (Calocera viscosa) is zeker een opvallende verschijning en is gemakkelijk te herkennen aan diens felle kleur. Die kleur varieert van geel tot feloranje, bij uitdrogen zelfs roodachtig. De kleur is het gevolg van de aanwezigheid van beta-caroteen, het rood-oranje pigment dat in vele paddenstoelen in meer of mindere mate voorkomt. Het is een zogenaamde precursor, een chemische voorloper van vitamine A.

[Foto: Lisette Westers]

Dit zwammetje kan tot tien centimeter hoog opgroeien, maar dat is echt wel een uitzondering. De soortnaam is natuurlijk goed gekozen, want zijn vorm doet inderdaad denken aan in zee groeiend koraal, al zien sommige dwarsdenkers er natuurlijk weer een gewei (of handjes) in. Het kleverig koraalzwammetje voelt bij aanraking kleverig aan en de structuur doet ietwat denken aan gelatine. De vertakkingen zijn rubberachtig en buigzaam.

Hoewel zijn naam anders doet vermoeden behoort het kleverig koraalzammetje niet tot de koraalzwammen. De familie waartoe deze soort wel behoort bevat nog 14 broertjes en zusjes die zo'n beetje wereldwijd voorkomen. Het zijn allemaal zogenaamde saprofieten, wat wil zeggen dat ze leven van (en op) dood plantmateriaal. In dit geval van dood naaldhout.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Calocera, is een combinatiewoord: in het Oudgrieks betekent kallos (κάλλος) 'mooi' en keros (κηρός) '(bijen)was'. Samengebald betekent de familienaam derhalve 'mooi en wasachtig'. Het tweede deel, viscosa, is uiteindelijk afkomstig van het Latijnse woord viscum, wat 'kleverig' betekende.

Dit prachtige kleine zwammetje hoort uiteraard ongestoord in de natuur te blijven leven. Toch hebben onnadenkende mensen zich ooit afgevraagd of het kleverig koraalzwammetje op een bord met daarnaast een mes en een vork tot zijn recht kon komen. Het bleek dat deze soort weliswaar niet giftig was, maar dat diens stevige gelei-achtige structuur, alsmede de onbestemde geur en smaak het niet echt een aantrekkelijk voedingsmiddel maakt. Toch gebruiken culinaire warhoofden het kleverig koraalzwammetje heel soms als garnering.

Hierbij schud ik mijn hoofd wat meewarig. Je plukt een prachtig zwammetje, waar iedereen van hoort te genieten en omdat het oneetbaar is maak je er maar een garnering van. Die de gast van je dure restaurant direct aan de kant schuift.

Ik weet zeker dat het kleverig koraalzwammetje op alle Waddeneilanden met rust gelaten zal worden. Daar hebben de bewoners tenminste nog respect voor de natuur en houden niet van allerlei poespas op hun bord.