Paarse korstzwam

De paarse korstzwam (Chondrostereum purpureum) is een zogenaamde saprofyt. Een saprofyt is een schimmel die groeit door het opnemen van organische stoffen uit dode organismen. Ze helpen daarmee met de afbraak van dood hout. De paarse korstzwam houdt van loofbomen en komt dus algemeen voor op de Waddeneilanden.
[Foto: Strobilomyces]
Het vruchtlichaam van de paarse korstzwam heeft veelal de vorm van in groepen groeiende golvende hoedjes. De korstvorming is opvallend aanwezig en soms zijn de hoedjes zelfs afwezig. Uiteindelijk worden de hoedjes bleek naar wit neigend grijs tot purperbruin, maar altijd met een witte rand waar vaak wat paars (of purper) in verwerkt zit. Hij lijkt dus op een elfenbankje met een afwijkende kleur.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Chondrostereum, is een combinatiewoord uit het Oudgrieks, waar khondros (χόνδρος) 'dik' en 'korrelig' is en stereos (στερεός) zoiets als 'stevig'. Samen beschrijft het de structuur van deze familie van korstzwammen. Het tweede deel, purpureum, is uiteindelijk afgeleid van het Oudgriekse woord porphúrō (πορφύρω) dat 'rossig' betekende en nu de kleur purper of paarsachtig beschrijft.

Zo op het eerste gezicht is de paarse korstzwam een geliefde schimmel, omdat hij helpt bij de afbraak van dood hout en dus meewerkt aan de circulaire natuur. Dood hout maakt immers plaats voor nieuw leven. Maar de paarse korstzwam heeft een behoorlijke duistere kant, want hij heeft het ook gemunt op levende organismen, waaronder fruitbomen. In die vermomming draagt de paarse korstzwam de naam loodglansziekte (of echte loodglans) en daar zijn telers beslist niet blij mee.

Vooral pruimenbomen en kersenbomen lijken gevoelig voor deze schimmel. Toch staan ook appelbomen en perenbomen soms op het menu van de paarse korstzwam. Recent is in Nederland voor het eerst de aantasting met loodglansziekte vastgesteld in de teelt van blauwe bessen.

De schimmel geeft bladeren een grijze loodachtige kleur. Bij een ernstige aantasting sterven takken af. De schimmel kan het gewas binnendringen via afgebroken takken, mechanische beschadigingen, snoeiwonden, wonden tijdens de bladval of zelfs na insectenschade.

Symptomen van loodglans openbaren zich drie tot vier jaar na het aanplanten. In de zomer wordt dat zichtbaar via een loodkleurige verkleuring van de bladeren. Na infectie is de schimmelgroei ook in de wortelkroon van de struik zichtbaar. Het hout van de dikkere takken vertoont bruine sectoren. In de herfst ontstaan vaak paarse vruchtlichamen op de dode takken en de stam.

De paarse korstzwam wordt ingezet voor de bestrijding van de exotische Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina) die de neiging heeft inheemse soorten te verdringen. Op de afgezaagde stobben worden de sporen van de schimmel gesmeerd en zodra de schimmel de wortels bereikt heeft sterft de boom.

Overigens heeft de paarse korstzwam het ook al eens voor elkaar gekregen om een mens te infecteren. Een patiënt kwam in een ziekenhuis terecht met hoestklachten en problemen met slikken en eten. De medici vonden een met pus gevuld abces in de keel van de man[1]. Het bleek te gaan om een infectie met de paarse korstzwam. Een drie maanden durende kuur met een antischimmelmedicatie verhielp het probleem.

[1] Dutta, Ray: Paratracheal abscess by plant fungus Chondrostereum purpureum - first case report of human infection in Medical Mycology Case Reports - 2023. Zie hier.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten