Broze russula

De broze russula (Russula fragilis) verschijnt in de late zomer en de herfst, vaak in kleine groepjes. Deze paddenstoel leeft wijdverspreid in de noordelijke gematigde zones van Europa, Azië en Noord-Amerika. Vermoedelijk leeft deze soort in een symbiose (denk: samenlevingscontract) met berken en eiken. Op de Waddeneilanden is deze soort de laatste jaren op Texel, Vlieland, Terschelling en Ameland waargenomen.

Het meest in het oog springende deel van de broze russula is zijn gewelfde hoed, die later zal veranderen tot vlak gewelfd met een verdiept centrum. De kleur van deze zwam is nogal variabel, meestal een mengsel van rode, roodpurperen, roze en groenige tinten. Die laatste kleur is dan vooral in het centrum van de hoed aanwezig. De hoed heeft een doorsnede van maximaal zes centimeter en de steel is ook een centimeter of zes.

Het eerste deel van de wetenschappelijke naam, Russula, is afkomstig uit het Latijn, waar russulus 'rossig' betekent. Het beschrijft de kleur van de hoed van sommige soorten binnen dit geslacht. Het tweede deel, fragilis, is natuurlijk verwant aan 'fragiel'. Samen zijn deze woorden te herleiden tot het Latijnse fragilis, dat op zijn beurt als bron het voorvoegsel frag- heeft en de bron is van frangere ('breken'). Daarin herkennen we fractuur ofwel (bot)breuk. Zoals zijn naam al aangeeft is deze soort erg fragiel ofwel broos. Hij is zelfs zo kwetsbaar dat er maar zelden een onbeschadigd exemplaar in de natuur zal worden aangetroffen.

De geur van de broze russula is fruitig en doet denken aan kokos. Snij je hem door dan ontdek je dat het vlees wit is. De broze russula is niet giftig, maar is tegelijkertijd niet eetbaar. Die tegenstelling is te begrijpen als je weet dat de smaak zeer bitter is. Zo bitter zelfs dat het bij sommige mensen diarree en overgeven zal veroorzaken.

We kunnen je daarom een aantal adviezen geven. De eerste is om deze mooie paddenstoel in zijn natuurlijke domein te laten staan. Het tweede is voor de eigenwijze lezers die tegen beter weten in toch willen proberen of deze soort eetbaar is: breek voorzichtig een minuscuul stukje van de broze russula af en houdt dit even tegen je tong. Als je het gevoel krijgt dat je een hete chilipeper kust dan weet je het zeker dat hij oneetbaar is.